Święta za pasem.
Nie wiem, jak Wy, ale ja czekam już od października na szczególną atmosferę – rozbłyskujące światełka w jesiennym mroku, przytulny wystrój w domu i aromatyczne rozgrzewające napoje w kawiarniach. O jesienno – zimowych umilaczach pisałam Wam rok temu, a dziś o kilku aspektach świąt na ostatniej prostej przygotowań. Zebrałam je z ostatnich kilku lat – moich publikowanych i świeżych tekstów, a także z warsztatów świątecznych, które uwielbiam prowadzić.
1. JAK NIE PRZYTYĆ W ŚWIĘTA
Oto kilka prostych rad, które uchronią Was przed poświątecznymi kilogramami.
1. Rób przerwy w jedzeniu – nie zasiadaj przy stole rano i nie wstawaj od niego dopiero wieczorem. Mimo wszystko spróbuj jeść według codziennego rytmu – śniadanie, obiad, kolacja. Zadbaj koniecznie o dodatek świeżych warzyw na świątecznym stole.
2. W przerwach koniecznie się poruszaj – wyjdź na spacer, zabierz dzieci na sanki, pomóż sprzątnąć ze stołu.
3. Nie popijaj dań słodkimi napojami – zaoszczędzisz kalorie. Wydzielają też sobie słodkości, np. jeden kawałek ciasta na jeden dzień.
4. Unikaj pieczywa, kaszy, ryżu, makaronów – bez żalu, przecież w święta raczej czekamy na inne specjały.
5. Dwa lub trzy dni po świętach jedz tylko warzywa i owoce, w postaci sałatek, surówek, zup i soków. To pozwoli Ci wrócić do stanu wagi sprzed świat i zregeneruje wątrobę.
NAPÓJ UŁATWIAJĄCY TRAWIENIE
1 szklanka wody
1 gwiazdka anyżu
2 cm kawałek imbiru
wszystkie składniki należy zagotować i pozostawić pod przykryciem na ok. Pół godziny. Popijać małymi łykami po dużych i ciężkich posiłkach, szczególnie daniach smażonych lub z kapustą.
OCZYSZCZAJĄCY NAPÓJ POŚWIĄTECZNY – do popijania 3 razy dziennie w dniu oczyszczania
Sok wyciśnięty z całego grejpfruta
Sok wyciśnięty z całej pomarańczy
Sok wyciśnięty z całej limonki
i…
ani grama cukru!!!
2. JADALNE PREZENTY
Oprócz wymarzonych prezentów chcemy obdarować naszych bliskich słodkościami. Czy wiecie, że właśnie w popularnych cukierkach, żelkach, marmoladkach czy pierniczkach mogą kryć się niebezpieczne dla zdrowia sztuczne dodatki? Jest jednak na to rada – sami możemy zrobić łakocie, które będą apetyczne, kolorowe, a zarazem zdrowe i naturalne. Przygotowanie ich wcale nie wymaga dużo czasu, a możliwości są wręcz nieograniczone. Takie jadalne prezenty z pewnością podkreślą wyjątkowość obdarowanej osoby.
Ciasteczka imbirowo – pomarańczowe z kandyzowanymi owocami.
1 szklanka mąki żytniej – typ 750
½ łyżeczki sody oczyszczonej
2 jajka
¼ szklanki maślanki
drobno starta skórka z połowy pomarańczy
drobno starty korzeń imbiru ok. 2/2 cm
¼ kostki roztopionego masła
Wszystkie składniki wymieszać na gładką masę. Blachę wyłożyć papierem do pieczenia, łyżką nakładać na nią porcje ciasta, aby powstały okrągłe ciasteczka. Ozdobić je kandyzowanymi wiśniami lub żurawiną. Piec w piekarniku nagrzanym do 180 C przez ok. 15 min. Na prezent warto ułożyć gotowe wystudzone ciasteczka w piramidkę, owinąć przezroczystą folią lub koronkową serwetką i przewiązać szczyt wstążką lub rafią. Na małej karteczce można dołączyć ten przepis.
I mamy mini książkę kucharską wraz z degustacją!
3. ŚWIĄTECZNE DODATKI DO POTRAW
ŻURAWINA DO MIĘS
2 kg świeżej żurawiny (przemrożonej lub mocno schłodzonej)
0,5 kg cukru
Umytą i przebraną żurawinę rozprażyć z odrobiną wody, dodać cukier, gotować ok. 10-15 min. Napełnić masą wysterylizowane słoiki.
ŚWIĄTECZNA KONFITURA Z DYNI
1 duża dynia, sok z 2 pomarańczy
Brązowy cukier (100-200g)
Skórka z 1 pomarańczy, 2 łyżeczki cynamonu, 2 łyżeczki imbiru, ew. 3 goździki, 2 ziarenka ziela angielskiego.
Dynię obrać, pozbawić pestek i pokroić w dużą kostkę. Ugotować do miękkości w soku z pomarańczy, dodając w razie potrzeby jak najmniejszą ilość wody. Do rozprażonej dyni dodać pozostałe składniki, pogotować ok. 20 min. Gorącą masą napełniać wyparzone słoiki.
OCET CYTRUSOWO – ZIOŁOWY
0,5 L białego octu winnego
Duża gałązka świeżego rozmarynu, skórka z połowy cytryny, ziarna czarnego lub kolorowego pieprzu
Do wyparzonej butelki włożyć rozmaryn i sparzoną skórkę z cytryny oraz ziarna pieprzu. Butelkę napełnić octem, szczelnie zamknąć. Odstawić w ciemne miejsce na ok. 1-2 tygodni. Można przechowywać ok. 3 miesiące.
DOMOWA PRZYPRAWA DO PIERNIKA – otrzymujemy ok. 130 g
30 g ziaren ziela angielskiego, 20 g goździków, 20 g czarnego ziarnistego pieprzu, 30 g tłuczonego cynamonu, 20 g ziarenek kardamonu ( bez łupinek) – wszystko wsypujemy do moździerza i dokładnie rozcieramy
1/2 gałki muszkatołowej, startej, 2 łyżeczki mielonego anyżu, 3 łyżeczki mielonego imbiru
4. ŚWIĄTECZNE PRZEPISY nie całkiem tradycyjne
PASZTET Z PSTRĄGA
2 całe pstrągi – wypatroszone – nadziać całymi łodygami koperku, ułożyć na blasze do pieczenia wyłożonej pergaminem i upiec w piekarniku w 200st C przez ok. 30-40 min. Następnie oddzielić samo mięso bez głowy, ogona, skóry i ości i zmiksować je w malakserze.
3 łyżki kwaśnej śmietany, 2 łyżki tartego chrzanu (może być ze słoiczka), 2 łyżeczki musztardy
2 jajka, roztrzepane
1 kajzerka, namoczona w wywarze z warzyw lub w mleku, odciśnięta i zmiksowana wraz z rybą
100 g pistacji
sól, czarny pieprz, pęczek posiekanego koperku
Zmiksowane mięso ryby i bułkę wymieszać z pozostałymi składnikami. Keksówkę posmarować masłem, wysypać tartą bułką, wyłożyć masę, piec w 180 St. C przez 30 min.
ZUPA RYBNA Z ŁOSOSIEM I KOPERKIEM
300 g świeżego łososia bez skóry, pokrojonego w kawałki ok. 3 x3 cm
1 średnia marchewka pokrojona w plasterki
1 bulwa fenkuła pokrojona w paseczki
1 duża cebula, pokrojona w kostkę
3 średnie ziemniaki pokrojone w kostkę ok 2 x2 cm
1 pęczek koperku, posiekany
1,5 l wywaru warzywnego lub wody
100 g kwaśnej śmietany 18%
100 ml mleka
2-3 łyżki sosu rybnego ( jeśli nie używamy wywaru rybnego)
sól, czarny pieprz, 2 łyżki masła, 2 listki laurowe, 3 ziarna ziela angielskiego
W garnku na maśle poddusić cebulę, fenkuł, następnie ziemniaki. Dodać marchewkę, zalać warzywa wywarem / wodą, doprawić sosem rybnym, liśćmi laurowymi i zielem angielskim. Gotować pod przykryciem przez około 30 min. Następnie ostrożnie dodać do garnka kawałki łososia, śmietanę wymieszaną z mlekiem oraz posiekany koperek. Gotować jeszcze przez ok. 5-8 minut. Podawać ze świeżą bagietką.
MARMOLADA Z SUSZONYCH OWOCÓW
200 g suszonych fig, pokrojonych w plasterki i namoczonych w przegotowanej wodzie
100 g suszonych moreli, pokrojonych w plasterki namoczonych jak wyżej
Sok i skórka z jednej pomarańczy lub 2 dużych mandarynek
50 ml rumu lub koniaku lub wódki ( w wersji dla dorosłych)
Owoce moczyć w niewielkiej ilości wody przez ok. 2 godziny. Następnie wraz z wodą przenieść do garnka, dodać sok i skórkę z pomarańczy, doprowadzić do wrzenia i gotować bez przykrycia przez ok. 20 minut. Płyn powinien się mocno zredukować. Owoce zmiksować na gorąco, dodać alkohol, ponownie zagotować i nakładać do wyparzonych słoiczków. Można przechowywać przez kilka miesięcy lub zjeść od razu.
5. NIC NIE MUSISZ
Wiele osób nie znosi przygotowań do Świąt. Pamiętacie film „Święta last minute”? W skrócie, tych kilka dni przed Gwiazdką wygląda jak tornado – na raz sprzątanie, dekorowanie domu, poszukiwanie prezentów, zapraszanie gości i jeszcze gotowanie. I oczywiście wielka frustracja towarzysząca bohaterom. Dlaczego wiele z nas ( jednak najczęściej to kobiety) co roku to sobie robi? W tym ja? Co roku upieram się, że sama wszystko zrobię, ugotuję, wysprzątam, rozświetlę, a jakże! I co roku odkrywam, że niektóre prace są niepotrzebne, a wręcz tylko ja wiem, że je wykonałam, innym jest to obojętne.
Dlatego co roku powolutku sobie odpuszczam i próbuję zająć się najprzyjemniejszym – tworzeniem ciepłego klimatu, idealnych smaków i po prostu SOBĄ. Każda z nas na to zasługuje. Jeśli przeraża Cię szalone sprzątanie, posprzątaj tylko to, co niezbędne. Jeśli nie masz czasu lub ochoty na przygotowanie 12 potraw, przygotuj 3-4, ale tak jak lubisz, możesz też wszystko kupić. Jeśli przeraża Cię stosowanie diety w Święta, to nie stosuj jej. Ogranicz ewentualnie ilości, nie objadaj się, a wznowisz dietę po Świętach.
Naprawdę nie musisz być fit, eco, uważać na gluten, cukier, uganiać się za bio warzywami na targu i łamać sobie głowę, jak przygotować wegańską Wigilię. Święta są dla przyjemności, są też długim urlopem po całym roku pracy, są okazją do budowania relacji, rozpieszczania się i właśnie tym warto się zająć.
Mnie ogromną przyjemność sprawia zimowe gotowanie – dania z przyprawami korzennymi, rozgrzewające, jednogarnkowe. Uwielbiam też czytać, oglądać, słuchać historii o Świętach u innych ludzi. Zawsze podpytuję moich pacjentów o ich rodzinne przepisy, mam nawet ich skromny zbiór od osób, które zgodziły się je udostępnić. Od kilkunastu już lat okres przedświąteczny inauguruję lekturą świetnej książki Hanny Szymanderskiej ” Polskie zwyczaje świąteczne” – z przepisami z różnych regionów. A także zupełnie z innej beczki – ” Nigella świątecznie” Nigelli Lawson. Nie zliczę już wyszukiwania tekstów o Świętach w wiktoriańskiej Anglii i porad z przedwojennego „Tygodnika Ilustrowanego”.
A dziś siedzę pod kocem, przy oknie, za którym pada pierwszy w tym roku śnieg, w tle Nat King Cole…
Pięknych Świąt dla wszystkich!
Dodano: 19 grudnia 2017, autor: Dorota Dębogórska